Yadto si Julia sa Central san Hongkong, sa sayo na piliw san Woldwide Plaza, kun diin nagtitiripon an mga suruguon na Pilipina kun Domingo o kun nano man na adlaw na day-off nira. Kaupod niya si Thelma, an Bisaya na amiga niya. Sugad san dati, may mga dara sira na sanig sa kanira inrurulumpiga’an, nan sa balon man na pagkaon. San bag’o pa hamok, daghan pa an hapot ni Julia kun Thelma manungod sa Hongkong.
“Naku, ‘Day”, bagaw ni Thelma, “magtanung ka lang, kahit anu, baka alam ku. Walung taun na aku dito, ah!”
Base sa istorya ni Thelma, nan sa nagkabarati pa niya, sugad an Hongkong sin bata na pinaataman ngun’a san kaniya magurang. Mayad ngani kay an nakaataman kaniya, pinalabyaw nag’ud siya, kaya dunako siya na malinig, mayad an lawas, makumpiyansa sa paki-upod sa maski sin’o na tawo. Maski nawili na siya san kaniya buhay, nasa kasuratan na pag-abot niya sini na idad, babawion na siya san kaniya tunay na magurang. Kaya makulog man an bo’ot, wara siya nahimo san unabot an adlaw na siya binawi.
Ma’o ini an istorya san Hongkong, na binawi san Tsina san 1997 hali sa pagpalakaw san Britanya na nagbatog san 1841. San iuli siya, sayo na an Hongkong sa mga inkikila na sentro sin negosyo sa bilog na kinab’an, kun diin an iba-iba na pararigaton nagtatarapo hali sa iba-iba na nasyon. Asensado siya, malinig, mabaskog, kumpara sa Tsina na an nag-iiba hamok an mga daragko na siyudad, diri man an mga uma nan mga probinsiya.
San mauso an pagharali san mga Pilipino basi mag-ubra sa iba na nasyon, an Hongkong an sayo na lugar na nakabahin sin dako na porsyento, kasi mga kadanon nan diyo na propesyonal.
“Marami bang mga propesyonal dito?”, bagaw ni Julia.
“Ay, uu”, bagaw ni Thelma. “kaya lang, iba ang mga ugali nila, ibang grupo sila…”
“Anong ibang ugali? Anong ibang grupo?”
“A, basta. Diyan sila, ditu tayo…”
“E, ano naman ang grupo natin?”
”Ay, mayrun namang mga grupo ng DH dito. Kung minsan may rali sila, kung minsan, may palabas. Pero ayaw ko sumali, kasi pagud na nga ako sa trabaho, magtatrabaho pa rin d’yan…di’ bali na…”
“Dapat ba tayong sumali sa grupo?”
“Ay, hindi. Ang alam ko, sa Hongkong may 140 libong Pinoy, karamihan ay DH, piro mga ilan lamang ang kasali sa mga grupong ganyan…”
“Ah…”, bagaw ni Julia.
“Okey lang, dahil kung minsan ‘yang mga rali nila ay nakakatulong din, marami din kasing abusado rito…”
Nangalag-kalag si Julia sa iba na Pilipina na namag-puruyungko sa kanira sanig. Manglain-lain an itso, an kahataas, o an kolor san panit. Sa pangiwa-kiwa nira matatangkudan kun an in-iiristoryahan maogma o mamundo. Para kay sa kanira pagtiripon, maski nano ada na problema, nagkakatarahuban san urupod, na mayon sin kararaw nan urunot kun iba na. Sa una na imod ni Julia, sugad sin uya na an intiro na Pilipino sa Hongkong, diri hamok an mga suruguon.
“Meron pa bang ibang lugar na pinupuntahan ng mga Pilipino,?”, hapot ni Julia.
“A, marami d’yan, bukod dito sa Worldwide…miron ding gusto sa Statue Square, sa Cultural Center, at sa Hongkong Bank Building”, bagaw ni Thelma. “Miron din sa St. Joseph’s Church.”
“E, bakit nila gusto sa mga lugar na sinabi mo?”
“Syempre sa St. Joseph, magsisimba. Sa iba, aywan, siguro dahil mas may makikita silang kakilala doon, dahil doon nila gustong magpadala ng pira na diretso sa bangko nila sa Pilipinas, at saka baka may mga murang bilihin….Tulad d’yan sa Temple Street, d’yan mo makikita ang mga murang rilos, damit, mga CD…kahit pagkain… ”
“…Mura ba talaga?”
“Mura…dahil, pwera sa pagkain, mumurahin. Maraming peyk, mga made in China, mga kopya…’Yun lang yatang produktong galing sa Pilipinas ang mahal, kasi sobrang magpatong yung mga tindahan…”
Amot man an naadman ni Julia sa sugad kun Thelma, lalo na an manungod sa mga palakaw, kun nano an bawal, kun nano man an remedyo. Dini halimbawa, an sayo na dayuhan, kun propesyunal, pakalipas sin pag-istar sin pito ka-taon, pwede na makakuwa sin permanent residency, na harani na sa pagiging syudadano o citizen. Sa patakaran na ini, diri kaupod an mga kadanon, maski an iba sa kanira unistar na sa Hongkong sin halimbawa baynte anyos.
“Mas maganda ang pasahod ditu, ‘Day”, bagaw ni Thelma. “Ditu, mas mataas ang sweldo kaysa sa Taiwan o sa Singapore.”
“Totoo?”, bagaw ni Julia.”
“Uu, naman, ‘no? Maski nga nung binawasan ng gobyerno ng baynte porsyento, mataas pa rin kumpara sa sahod sa Singapore. Alam ko ‘yan dahel may mga kilala ako na DH din du’n….”
“Baynte porsyento?”
“Uu, masakit nga, kaya yung iba na hindi maka-adyas, nag-part-time, yung iba, nag-saydlayn…”
May hiyum kun Thelma san inunabi an sideline.
Pinasipara yadto ni Julia. “A, pwede palang mag-part-time dito?”
“Sa totoo lang, hindi, Kaya lang kung matindi ang pangangailangan, kahit anu gagawin, ‘di ba? Yung iba, nag-anunsiyu pa sa mga bulletin board, kung di’ ba naman mga gaga, ‘di nahuli sila, at yung amo nila, nagmulta… Ngayon tuloy, yung ibang amo, masyadong mahigpit, ginawa pang dahilan yu’n para kumpiskahin ang passport ng ibang DH dito, lalo na yung mga walang alam…”
“Paano kung nasa amo mo yung passport mo?”
“Di mahihirapan ka makalabas mag-isa, hindi ka rin makakagawa ng kahit anu na hindi alam ng amo mo.”
“E, anong nangyari du’n sa nahuli?”
“Ano pa, ‘di kulong? Paglabas nila, diretsu na sila ng uwi. Ban na. Pero marami d’yan, bumabalik, nag-iiba ng pangalan…”
“Pwede ba yo’n?”
“Diyusku naman, ‘Day, parang ‘di ka galing sa ‘Pinas…”
“’Sabagay…”, bagaw ni Julia.
Sa maabot na panahon, maaabot man ni Julia an iba pa na lugar sa Hongkong na sugad san Tolo Harbour kun diin niya naimod an daghanon na namagbirisikleta, iba-iba na itso sin bisikleta— pangpareha, pangbulod, pangbata, pangbabaye, pangduwa’an. Nadumduman lugod niya an kabataan niya: “Mala pa hamok kun uya sira, badi ‘di man mahipot na diri makabisikleta man…” Naabot man niya an Ocean Park, kun diin maiimod an iba-iba na klase sin isda sa dagat na buhay, namaglangoy sa sulod sin dako-dako na iskaparate. San maabot niya an Victoria Peak—an tihataasi na lugar sa Hongkong, didto niya natan’aw an palibot san Hongkong. Kun sa Pungko matataan’aw an dagat nan madudungawan an Madlawon, dini tan’aw nan dungaw an intero: dagat, bulod, nan an pinamara na kabal’yan nan mga bilding. Nasarihan man niya sakayan an iba-iba na sasakyan sa Hongkong, sugad san trambiya, lantsa, o tren, pakadto sa lugar san mga amo niya sa Sai Kung, sa isla san Kowloon.
Lugar man an Hongkong sin mga sikat na artista, sugad baga kun Jacky Chan, na dahil ada san kaniya popularidad na abot na sa Amerika, sugad sin nakipil an mga artista na Pilipino na nakaabot sa Hongkong kumpara sa kaniya. Kun may nakadto na artista na Pilipino sa Worldwide Square nagkakariribok an mga Pilipina na nakaimod; an iba napirit nag’od makarani, gusto pa makaparetrato.
“She movie star from Philipin?”, bagaw sin sayo na gurang-gurang na na Insek.
“Yes. Beri papyular. Beri gud”, simbag man sin sayo na Pilipina na suruguon, grabe an pag-urgulyo. Nababati sira nira Julia.
Nagwaya-waya sin tudlo an Insek, nagpiriting-piting, nan hunugut an pandok. “Hmmh! Jacky Chan the best! She only Jacky Chan bun bun!” Sa pwersa san kaniya pagsur’maton, lunuwas nan naimod an paig niya na lagos, an kurulang na ngipon na an tuda puro digta na sugad sin takla. Suningkiton lalo an mga mata.
Nawara an hiyum sa pandok san Pilipina, wara pakasimbag. Nasabutan niya an insulto san kaistorya: kun tinatagan sin respeto an suruguon, an gahoy kanira amah; kun nahababa diyo, feiyung an gahoy kanira; kun uripon na nag’ud an imod kanira o kun hababaon an pagtratar, an gahoy kanira bun bun. Ma’o man ini an mga tiunahi na termino na naaraman ni Julia sa Hongkong.
Sa irarom san Britanya, naanad an Hongkong sa palakaw na kaentra an mga tawo, diri sugad niyan sa irarom san Tsina, na intiro na desisyon hali sa itaas. Ini na kina’andan ma’o ada an dahilan kaya natutugutan an iba na organisado na Pilipino na mag-demonstrar sa mga opisina san gobyerno o sa embahada san Pilipinas manungod san manglain-lain na bagay. Kaya daghan sa Hongkong an mga grupo-grupo sin Pilipino na aktibo sa pagpaabot san kanira sentimyento, batog sa kamutangan nira mismo sa kanira trabaho, pakadto sa kamutangan san gobyerno sa Pilipinas, kaya tinutuyo man sira sin mga politiko kun harani na an eleksyon sa Pilipinas, mahod may kaupod na artista basi mas daghan an madagka magrani.
May nagkabaragat man si Julia na mga Bikolano didto; may Sorsoganon, may Miraya, may Bulusanon. Sayo sa kanira, si Mila, nagpapasugo sa Pak Mong sa isla san Lantau.
“Ay ba’adaw do’n sa Country Parks”, bagaw niya san magbagat sira ni Julia. “sugad sin mga ungudon san pagsaragka, kay namagdayo pa biyo, kalain-lain na kilay-kilay sa lawas! Hamamani man hamok san mga parapas’an didto sa amo sa Balite, na nabatak kara Anong Bulong may pas’an na daragku’on na pardo sin bandala o balun sin lukad…!”
“Kun harani ha’k kunta, ha? ‘Di didto na hamok sira magsaragka, maski wara sin uto na magub’at…”, sugpon ni Julia.
“Atog, ma’o…” bagaw ni Mila.
Nagustuhan ni Julia an ugali ni Mila na wara sin paano-ano, diri sugad san iba na duduso san iba na kabubungto. “E, si’apo ta ‘yun na habo makibagat o maki-ergo sa ato…”
Nauna si Mila sin mga tolo ka-taon kun Julia. “Ika-duwa ko na ini na amo”, bagaw niya san hinapot ni Julia. “Dini ako mas unawat kaysa sa una, na ngana’on kakuri. Diyo na sala grabe na pangmuslak sa ako, ma’d baga kun diri disi’otso oras na trabaho, hurudam-hudam pa sira na magparamilya sa ako…”
May mga istorya man si Mila manungod sadto na nakiriran san mga amo na kadanon nan namagdulag, tunapon didto sa embahada san Pilipinas. Kaya kuno sa compound san embahada, mayon sin suy-ab na pamunayan o istaran san mga suruguon na nagdurulag sa amo, na an iba may kaso, naghuhulat sin mamasahe pauli, o naghahanap sin mabalyu’an na amo. May nabati pa kuno siya na sa iba ada na nasyon sa lugar san mga Arabo, may mga tawuhan an embahada san Pilipinas na pinamagpabakal ini na mga surugu’on na natapon sa kanira. “Imbes na danunan, pinadatahan pa uga’ng…” bagaw niya.
Awat na si Julia sa Hongkong, wara man niya kabagat si Ason, maski sigi niya an hapot-hapot. “Mahiwas man baga an Hongkong”, bagaw ni Mila. “Igbabagat ta na ha’k yo’n”. Badi kuno diri nakaluwas-luwas. Badi istrikto an amo, badi diri siya inhahatagan sin day-off, o badi diri nababayaan an kaniya trabaho, kun halimbawa pasyente na atamanon…”
Daghan an posibilidad, ini nasabutan ni Julia. Basi pa kun mayad man an kamutangan ni Ason, kun uya pa siya. “Kasi ang Hongkong”, bagaw ngani ni Thelma, “para ring tao ‘yan, maganda minsan sa panlabas, marami ring problema.” Totoo man, san maanad na siya, nareparo na niya na sa butnga san mga daragku’on na bilding nan mga darag-anison na pasyaran, hatukon man sa hangin an bang’og san mga kanal hali sa mga pasungan, nan san aso na hali sa mga sasakyan nan makinarya. San nali pa siya, mahamot ini sa kaniya.
Mabo’ot man an mga amo niya, diri masyado nangisog kun nasala siya, labi san bag’o pa hamok na daghan pa an diri aram. Makatitimli hamok an mga hugut na pamandok, na sugad sin pirmi puringot. Mahod nagsusurur’maton sin Cantonese maski kahampang siya. Kun sugad sini, aram niya na may inririrong, na badi siya an in-iistorya. Kunsabagay, bihira man siya ihampang, maski sa karaon. Nakaon siya pakahuman san amo niya; kun iba na, pakahuman niya mamisay, kun may mga bisita. Badi kun nakahuman an pani’udto na alas-dos, makakaon siya sin pangalas-dose, alas-tres.
Tinagan man siya sin sadiri na lugar, saday hamok na espasyo na nakahusto hamok an saday na kutson, nan san kaniya maleta, na ma’o na an pinaka-kabinet niya. Maski saday, mahalagahon ini na espasyo kaniya. Kun nalangkag siya, dini siya naghihibi sin solo, na diri naimod san kaniya mga amo. Dini niya in-uulit-ulit pagbasaha an mga surat na naabot hali sa asawa nan sa kabataan, maski kadaghanan manungod sa mga kaipuhan, barak’lon, nan bayadan. Dini man niya in-uuru’abrihan an diyo na retrato san kaniya pamilya, sugad baga sin malilimutan niya an mga hitsura. Dini man sa espasyo na ini niya pinamunay an lawas sa durho sin adlawan na trabaho na mga disi’otso-oras.
“Mayad ngani kay wara sin mga sirong dini”, karaw niya kun Mila san magbagat sira. “Diri na kita manilhig…”
“Ma’o baga”, simbag ni Mila. “Para kay, magluway ka ha’k kun manglilimpya ka sin bintana, kay taun-taon, nagkapira man an natikbayo…”
“Namatay…?”
“Aw, maski second floor hamok hali…kongkreto baga an hugpa’an.”
“Tsk, grabe, ha?”
“Makalalangkag hamok dini an panghalayhay sa piliw san salog, sa kabiyawasan…”
“…Nan malangi sin sanga nan manghihinis…?”
“Ha ha ha, kay ma’o man kamo sadto…?”
“Aw, ba’a, nan san panghirog sin boga…”
“An di’ man dini kalangkagan an pagpasalog, an pagpalo, an pamuga san linabhan. Kun mamalantsa, diri na maamak sin uring…”
“Ma’o baga…”, bagaw ni Julia. Pero sa isip niya, maski diri maipaliwanag, kulang an pamalantsa kun wara sin dahon sin saging, an panglaba kun wara sin pangula…
Nag-iistorya si Mila. “Maguru-ginawi an ataman ko, sangtaon an idad. Wara ka-tuigi, sigi an pasali. Hasta san iba ko na himu’on, wara ko ka-atendiri. Ba’adaw, san masamira ko an agtang san bata. Mapasu’on. Ma’o man an li’og. Kaya man iritado… Nareparo ko an pungay san mata nan san hilaw na sip’on.
“Mayad ngani kay mayon ako siya sin diyo na masitas sa luwas san amo istaran. Maski sa mga masitera hamok, nakabuhay ako sin oregano. Kunutus ako sin sayo na dahon na aragirang, hinugasan ko hamok nan pinuga. Pinugaan ko man sin katunga na linandag na suwa, diyo na dugos, nan pinatumar ko sa bata. Linabaran ko man sin mapaso-paso na tubi. Basi mapiritan kumaon, nagsugna ako sin luto—an pani’udtuhan niya—sa kaserola, diri sa rice cooker, basi makakuwa ako sin sanaw, na san inasukaran nan mapaso-paso, naruyagan san bata. Nahapon man, bago umarabot an magurang niya, mayad na an pamati san bata, maski may suru-sip’on pa.”
“E, ma’o man ako dini sa mga ataman ko, kay ma’o baga sa ato?”, bagaw man ni Julia. “Ma’o baga yo’n an remedyo na tukdo pa sadto na mga magurang ta…” Sa Bulusan sadto san saday pa siya, kun maraot an pamati niya, sugad sini an hinihimo ni Oya Binsing. San siya may kabataan na, ma’o man ini an hinimo niya. Niyan, ini na kinaadman, napakinabangan uli.
Maski an panghimaturog niya na kanta, mga kanta na nagpaturog sadto kaniya nan sa kaniya mga kabataan; diri hamok aram san mga amo niya kay warara man didto, nan kun mga yadto man diri hamok niya kinukusog. ..sa koron kulapag, sa pinggan turaok…
San otro pa niya pag-uli, may mga dara na siya na binakalan didto sa mga lugar na may mga tinda na buru-barato, kasi mga kamiseta, relo nan sin kalo. “Magka-urunra man uga’ng…”, bagaw niya manungod sa matarapo. Napiritan na man siya magbakal sin telebisyon, diri dahil may sobra na siya na kwarta na ibarakal, kundi dara san langkag sa kabataan.
Daghan man gihapon an natarapo kaniya, diri hamok an namag-usyoso, nan namagmaw’ot san patapo, hasta sadto na namaghudam.
“Atog, wara nag’od kami niyan sin sugnaon…!”, bagaw ni Tersing na kararani nira. “Kaya kunanhi ako kay bagaw ko, e, basi pa makahudam kun Julia…”
Siribot san pamisay, wara pag-aasdang si Julia na nagsisimbag. “Iya, mayad ngani kay unuli ako, ha, kay kun wara, badi, diri na nag’ud kamo makatadi sin loto…”
Mayon man sin nagkaharanapan si Julia. “Aw, ha’in sira Manoy Kardo, kay malin wara ko kaimod, maski an kabataan?”, hapot niya kun Rene manungod san bayaw niya. “Mayon man ‘gud dini sin para kanira…”
Nangahka san alimpupuro si Rene. “Hmm, badi manganhi na’k yo’n…”
Pahali na naman ugang siya san masabutan niya na may mga mutu-muto ngay’an.
Dianis an pag-uli kay naimod niya an kaogmahan san kaniya pamilya, lalo an kabataan, na malin pirmi niyan sa balay nira, namagtangaka sa telebisyon, kaurupod an iba pa na kabataan.
San kumadto siya sa Sapngan, dara an mga patapo man didto, inabutan man niya si Paring na nag-aaling sin bata.
“Ay, ba’adaw, unuli…!”, bagaw ni Paring na nagsasayaw-sayaw. “Dagos! Nano nag’od yo’n na mga dara-dara? Ba’a, atabon daw an pamasko mi niyan…”
Sa sulod na san lakdanan si Julia, Nangalag-kalag sa dati niya na balay habang nagsisimbag kun Paring. “E, may diyo man ako dini na dara para sa iyo, pasensiya ha’k kay diyo…Aw, may bata na naman kamo? Sin’o baya ini? Hain man si Tirso?”
“Dagos…pagluway ha’k do’n sa hagdan”, bagaw ni Paring. “Yadto si Tirso sa Layo, kay nagpipilihan…Mayad man, kay basi makatadi ka sin linanta…Bata baga ini ni Michael..?”
“…Michael…? Aw, ma’o?”, bagaw ni Julia san madumduman an tigurangi na bata ni Menay. “Kay nangasawa na? Sin’o man an naasawa?”
Lunuway diyo an boses ni Paring. “Bata ni Roger doon sa Kapangihan, makuapo sadto Erning Bulukad-bukad. An istaran baga didto sa may saruyong na karigusan niyo sadto kun napauma kamo? Wara pa man yo’n kakasala, unalsa hamok san Disyembre, nabuhayan man san sayo na semana…Oyon ugang sa salog, nanglalaba…”
“Aw. ma’o? Di, nag-adal uli kamo pag-aling?”
“Aw, para so’n. Mayad ini kay pirmi kami dini maogma, kay pirmi maribok-ribok. Kay san duru-daragko na, di’ diri na namagsapot…”
“Ha’in man si Michael…?”
“Aw, yadto, kaupod man ni Tirso.”
“Iya, mayad, kay may kaupod-upod lugod siya. Aber daw, pakugusa man daw, ako…” Kinuwa niya an kilik ni Paring, insayaw-sayaw, inhinayod sa pandok san bata an hitsura ni Inoy Desto, o ni Oya Binsing, o ni Menay…
“Hala, basi ihian ka so’n…”, karaw ni Paring.
San pabalik na siya, lunabay man siya kura Miyo sa Cavite. Inabutan niya an balay nira Miyo na abyerto, maski wara tawo. Mayon hamok sin mga suru-soltero na namag-uruyag sin baraha. Wara man sin nakasabi kaniya kun hain an asawa ni Miyo, basta si Miyo, nasa pabrika, nagtatarabaho. Hain man an bata?
“A, nandiyan lang ya’n”, bagaw san sayo na surusoltero. “Maya-maya, uuwi ‘yan, ‘pag nagutom.” Nagtirinawa sira.
Taod-taod pa san umabot an asawa ni Miyo, bungyod an bata. Nakaliwan an ina, an bata di-sinelas hamok, halata na diri man magka-upod an duwa.
“Oy, Ate”, bagaw san babaye. “’Andiyan ka pala, pasensya na at may pinuntahan lang ako diyan sa may bayan…Ito kasi, sinabi nang dito lang sa bahay…” binuraratan an bata. “Ayan, naghintay tuloy ang Tita mo…Halika na sa bahay, Ate…”
Bunungyod si Julia sa balay ni Miyo. Wara man hamok pagharali yadto na namagsurugal. Naraw’ayon kunta siya magluwas san diyo niya na dara-dara, para kay sugad sin diri man maharali, kaya linuwas na hamok niya. “Pasensiya na kayo dito sa kaunti kong dala…”
“…Si Ate, nag-abala pa…” Binaton san babaye an bag, nag pinangluwas an kamiseta, an uyagan, nan san tsokolate.
Sugad sin nakamata an namagsurugal. “Uy, ano yan, isteytsayd? Wala ba ako d’yan?”, bagaw san sayo.
“Tang-ina mo, Jobet”, bagaw san asawa ni Miyo. “Di ka kasali rito, ha?”
Sugad sin wara nabati an suru-soltero. Si Julia naman an liningag. “Ale, wala bang Malboro?”
Wara man yadto pagtunguhi ni Julia, na nagpaaram na wara pag-awat. Inpugulan man siya san babaye, para kay bunuwa siya na ma-uurhi na siya sa flight.
Duniretso na siya sa airport. Didto siya pag-uru-istambay sa sulod, naghulat san eroplano na madara kaniya pabalik sa Hongkong, para kay unom pa ka-oras bag’o humali. Indiyo-diyo niya an balon na pagkaon.
Nag-imod-imod siya san mga namaglabay, na kadaghanan mga Pilipino man, na sugad sin mga irog man kaniya, maruluwas sin Pilipinas kay mapasugo sa iba na nasyon, sa iba na tawo. An mga bag’o pa, kila kay mga tinawa, mga maliningot-lingot. An iba ngani, maski nasa sulod na san bilding, sigi pa an pasabot didto sa mga nagpataliwan, na kun lilingagon, daragku’on na grupo, iba-iba an idad, para kay nareparo man niya na mas daghan an nagtatapo. An iba man na namagtaliwan, mga pormal an pamandok, mayon ngani sin mamundo, sugad sin harayo an isip.
An pila sa Immigration maluway-luway an kiwa, kay daghanon an hapot sa kada sayo na pasahero. Aram na ini ni Julia, nabati na niya an istorya, nan nasarihan na niya. Nadumduman pa ngani niya an inistorya ni Mila. Mayon kuno ada sin duwa na babaye na nakapila man, na naatraso kay daghan an in’ayo sa kanira, na base sa nababati, may kwarta na balon, imbitasyon kuno san kakadtu’an, an ‘tunay’ na dahilan san paglakaw, kay an paaram ada, turista.
“Iya kay di’ man ‘gud hitsura sin turista, na daghanon an kwarta”, bagaw ni Mila, na nagtitinawa. “Pero, makusugon an bo’ot, kay pinanindugan talaga, maski inatraso sin grabe, mala kay an iba na nasa likuran mi, bunalyo na sin pila. Sa kaawati, pinasulod man gihapon, iya kay naimod na naman sira na naghuhuringan, di’ pinabalik, kay inhapot nag’ud kun nano an inhuring san sayo sa sayo…”
“Bawal ngay’an doon an huring-huring, ha?”, bagaw ni Julia.
“Atog ma’o”, bagaw ni Mila. “Pamati ko, naghahanap ha’k yadto sin dahilan basi hadukon sira, basi kun may kwarta nan pwersigido maghali, mabayad na hamok…”
“Badi…Iya ikaw, wara ka man haduka?”
“Aw, mayad ngani kay grupo kami, kaupod an taga-agency…”
Hulyo 10, 2006
No comments:
Post a Comment